Waar ben je naar op zoek?

Sluit zoekvenster

De Geschiedenis

Illustratie van drie shirtloze mannen met lang haar, die pijlen op bogen terugtrekken, klaar om te schieten. De achtergrond is abstract en sepiakleurig, wat de dramatische en intense sfeer van het handboogschieten versterkt.
8.000 v. Chr.
Eerste gebruik van een handboog

De oudste gevonden handboog dateert uit 8.000 v. Chr. Het is echter heel waarschijnlijk dat men al veel vroeger (100.000 v. Chr.) verschillende soorten bogen maakte: uit een stuk hout of uit meerdere lagen hout, van walvisbeen, bamboe of hoorn, lang, kort, met of zonder versterking in het midden. De oudste in Nederland gevonden boog dateert van 4900 v. Chr. Deze is genoemd naar de vindplaats Hardinxveld-Giessendam, en was gemaakt van iep.

Een groep boogschutters in historische kledij staat opgesteld en richt hun pijl en boog in dezelfde richting tijdens een handboogschietevenement in de open lucht.
7.500 v. Chr.
Boog als oorlogswapen

De boog als oorlogswapen is ook al heel oud. In Spanje zijn ca 10.000 jaar oude rotstekeningen gevonden waarop mensen met pijlen op elkaar schieten. De Hettieten (2de decennium v. Chr.) perfectioneerden al het boogschieten vanaf strijdwagens tot een effectieve manier van oorlog voeren. De boogschutter werd zó belangrijk gevonden voor de strijd dat hij op de strijdwagen een soldaat mee kreeg met schild om hem te beschermen. Ook de Assyriërs, Chinezen en Egyptenaren hadden veel succes met deze strijdmethode.

Op een schilderij is een vastgebonden, gedeeltelijk geklede man afgebeeld die met een pijl wordt neergeschoten door twee boogschutters die handboogschieten beoefenen. De achtergrond toont een heuvelachtig landschap met een klein stadje.
300
Sint Sebastiaan

St. Sebastiaan, patroonheilige van onder andere (boog-) schutters, soldaten en jagers. Hij was soldaat in het Romeinse leger (3de eeuw na Chr.). Als christen kwam hij op voor zijn vervolgde geloofsgenoten, waardoor hij in ongenade viel bij de keizer. Hij werd gearresteerd en met pijlen doorzeefd. Dat hij het overleefde wordt door gelovigen als een wonder gezien. Veel handboogschutterijen en verenigingen dragen nog steeds zijn naam.

Een klassiek schilderij toont een naakte man met een rode mantel die bezig is met handboogschieten, waarbij hij zijn boog richt op een gevleugeld kind dat ook met een pijl in de aanslag is. Ze zijn buiten, omringd door bomen onder een blauwe lucht.
500
Godsdienst met pijl en boog

Omdat de pijl en boog zo belangrijk was, is het begrijpelijk dat deze ook in de godsdienst is doorgedrongen. De Assyrische godin Ištar die 3000 v. Chr. als godin van de oorlog werd aangeroepen. Maar ook de Griekse godin Athene en de Griekse god Eros, dezelfde als de Romeinse god Cupido. Meer voorbeelden zijn de boeddhistische heilige Drukpa Kunley en de Hindoegod Arjoena.

Een persoon gekleed in blauwe traditionele kledij berijdt een bruin paard en richt een pijl en boog in een open landschap met heuvels en een blauwe lucht met wolken, waarmee hij zijn vaardigheid in handboogschieten laat zien.
1200
De mongolen en boogschieten

De mongolen trainden zich in het afschieten van pijlen op het ogenblik dat hun paarden de grond niet raakten. Op die manier was de trefzekerheid groter. De handboog, die de Mongolen gebruikten, had een grotere reikwijdte dan andere bogen uit deze tijd (12e en 13e eeuw). Behalve deze korte boog hadden ze ook een langere boog om vanaf de grond mee te schieten, met een reikwijdte die pas in 1860 door een handvuurwapen zou worden overtroffen.

Een gedetailleerde middeleeuwse illustratie toont een intens strijdtoneel met talloze gepantserde soldaten, sommigen te paard, die in de strijd verwikkeld zijn. Boogschutters die bedreven zijn in handboogschieten en infanterie hanteren verschillende wapens.
1500
Schutterijen die het land verdedigen

Met de opkomst van steden in de middeleeuwen deden ook de schutterijen hun intrede.
Vooral bij de Engelsen was de handboog van grote invloed. Boogschutters begonnen al vroeg met oefenen, vooral om het bovenlichaam te trainen. Dat was noodzakelijk wilde je de krachtige boog kunnen spannen en de hoge frequentie volhouden die de longbow haar afschrikwekkende reputatie gaf. Tot in de 16de eeuw nog waren er regels die alle mannen boven 7 jaar verplichtten het boogschieten te beoefenen en minstens één handboog met pijlen in huis te hebben.

Een sterrenhemel is voorzien van een sterrenbeeld met zichtbare lijnen die de sterren met elkaar verbinden en zo een duidelijk patroon vormen, dat doet denken aan een pijl die door de duisternis schiet, alsof deze uit een onzichtbare boog is geschoten.
1515
Sterrenbeeld

Een van de twaalf sterrenbeelden, tevens een van de astrologische tekens, is die van Boogschutter. Binnen het Zen Boeddhisme is er de Kyudo, ‘de weg van de boog’, een vorm van staande meditatie, die in Japan sinds mensenheugenis door de samoerai als hoogste vorm van krijgskunst werd beoefend.

Een historisch tafereel waarop soldaten te paard te zien zijn die verwikkeld zijn in een gevecht in een veld, waarbij sommigen zwaarden hanteren en anderen geweren vasthouden. De lucht is helder, groen is zichtbaar op de achtergrond en een soldaat voert vakkundig handboogschieten uit te midden van de chaos.
1800
Van Schutterij naar Sociëteit naar Recreatiesport

Na een periode van verval in de Napoleontische periode herleefde het handboogschieten via de sociëteiten van de elite. Behalve praten en lezen, kon men er biljarten, kaarten, kegelen, schaken én handboogschieten. Zeer veel sociëteiten hadden hun thuis in koffiehuizen, kroegen en cafés. Er werd vanuit het café naar een doel buiten geschoten. Het begin van handboogschieten als recreatieve sport.

Een man in formele kledij met medailles en versieringen staat voor een rood gordijn. Op een tafel links van hem zijn een kroon en andere versieringen te zien, waaronder een pijl die bij de handboogsport wordt gebruikt.
1849
Koninklijke Bemoeienis

In 1849 nodigt koning Willem III, zelf een fervent handboogschutter, de belangrijkste en voornaamste handboogschutterijen uit voor een tweedaagse wedstrijd op de Koninklijke domeinen van Paleis Het Loo. Hij liet een wedstrijdreglement opstellen, waarin naast kleding en contributie, ook straffen en bepalingen werden opgenomen over, onder andere, de volgorde van schieten, de afstand tot het doel, het aantal pijlen, de punten, het te gebruiken materiaal, en regels voor de geldigheid van een schot.

Schilderij van een groot, sierlijk kerkinterieur met hoge gewelfde plafonds, boogramen en kroonluchters die aan het plafond hangen. We zien twee figuren naar achteren lopen, waarvan er één een pijl draagt alsof ze net uit de handboogschietoefening komen.
1851
Landelijke samenwerking tussen verenigingen

Koning Willem III stelde per vereniging een zilveren medaille beschikbaar die de verenigingen onder hun eigen leden konden verschieten. De winnende schutter kreeg de titel ‘koning’, en de medaille. Deze bemoeienissen van de koning stimuleerden de verbreiding en modernisering van de sport. Er kwamen steeds meer handboogverenigingen bij, ook in het noorden van het land. Tevens ontstond er meer behoefte aan regionale en landelijke samenwerking en organisatie.

Zwart-witfoto van een grote bijeenkomst van atleten en officials op een stadionveld, mogelijk tijdens een openingsceremonie. Toeschouwers vullen de tribunes en erboven worden nationale vlaggen getoond. Onder de deelnemers bevinden zich deelnemers uit de handboogsport, die hun precisie en vaardigheid met de boog demonstreren.
1900
Boogschieten op de Olympische Spelen

Op de Olympische Spelen van 1900, 1904, 1908 en 1920 was de handboogsport vertegenwoordigd. Vrouwen mochten alleen in 1904 en 1908 mee doen. Tijdens de Spelen van 1920, in Antwerpen, won de Nederlandse ploeg, bestaande uit zeven Brabanders en een Limburger, een gouden medaille op het onderdeel 28 meter vast doel.

Een zwart-witfoto toont zes mannen in pak met golfclubs in hun handen, staande achter een tafel met trofeeën en bloemstukken, buiten met bomen op de achtergrond. De sfeer doet denken aan een formeel handboogsportevenement.
1922
Algemeenen Nederlandsche Bond van Handboogschutterijen

In Eindhoven werd de eerste nationale handboogbond, de Algemeenen Nederlandsche Bond van Handboogschutterijen (ANBvH) opgericht, onder andere als gevolg van het succes op de Olympische Spelen van 1920. Men wilde vooral meer eenheid brengen in de sport en werd er ook een competitie opgezet. De wildgroei aan concoursen, die door de verenigingen zelf werden georganiseerd met eigen regels en naar eigen goeddunken, moest worden ingedamd.

Een zwart-witfoto toont een grote groep mannen in formele kledij, zittend aan een lange, U-vormige eettafel tijdens een formeel handboogschieten.
1931
Internationale Handboog Federatie

In 1931 wordt de FITA (Internationale Handboog Federatie) in Polen door zeven landen opgericht, onder andere met de bedoeling de handboogsport weer tot de Olympische Spelen toegelaten te krijgen. Dat zou alleen kunnen als er een universele vorm van schieten kwam. Nederland was daar nog niet bij betrokken.

Een groep doedelzakspelers in kilts treedt op in een geplaveide straat vol toeschouwers in de buurt van historische gebouwen, waar een boogschiettentoonstelling de toeschouwers boeit met traditionele handboogschietdemonstraties.
1940
Nederlandse Bond van Handboogschutterijen

De Duitsers dwingen alle bonden tot een fusie onder de naam Nederlandse Bond van Handboogschutterijen (NBvH). Het schieten kon doorgaan. Alleen de traditionele interland tegen België niet. Dat gebeurde pas weer in 1947. Ook na de oorlog bleek het moeilijk eenheid in de regels te krijgen. Nog in 1956 was er bij de interland België – Nederland zoveel onenigheid over het doel waarop geschoten diende te worden dat besloten werd dat beide landen op andere blazoenen schoten.

De deelnemers staan onder een tent met kleurrijke vlaggetjes en bereiden zich voor op het schieten met boogschieten op doelen aan de achterkant, waarbij ze de geest van handboogsport omarmen.
1959
Onenigheid

Eind 1959 ontstaat er een conflict tussen de NBvH en een aantal Limburgse verenigingen over een schutter die tevens lid was van een andere bond, die van de lange afstandsschutters. De zaak escaleert en de Limburgse verenigingen stappen uit de NBvH en blazen het oude ‘Gezellig Samenzijn’ weer nieuw leven in. Tegen het einde van de 60’er jaren stapt een aantal verenigingen uit ‘Gezellig Samenzijn’ om zich weer bij de NBvH aan te sluiten. Ook hier is het vooral het spanningsveld tussen traditie en gezelligheid enerzijds en wedstrijdsport anderzijds, die aan deze stap ten grondslag ligt.

Een zwart-witfoto van een groep atleten in rolstoelen die deelnemen aan een parade op een atletiekbaan, mogelijk na een handboogschietevenement. Toeschouwers zitten op de tribunes en langs de baan hangen verschillende vlaggen.
1960
Toevoeging aan Paralympische Spelen

Para Archery is onderdeel van elke Paralympische Zomerspelen sinds deze voor het eerst werden gehouden in 1960. Er worden aparte individuele en teamevenementen gehouden voor mannen en vrouwen. Boogschutters worden geclassificeerd op basis van de omvang van hun handicap, met afzonderlijke individuele evenementen voor elk van de drie klassen.

Een slecht verlichte bar is voorzien van houten krukken, een toonbank, plafondverlichting en een verzameling trofeeën op een plank achter de bar, waarvan één prijs opvalt tijdens een boogschietwedstrijd: een bewijs van de liefde van de eigenaar voor boogschieten.
1972
Van cafe tot de Olympische Spelen

Toch blijven de oude vormen van schieten nog lang bestaan. Langzamerhand, als de welvaart in Nederland toeneemt, verschuift het handboogschieten van achter het café, waar op twee banen tegelijk geschoten werd, heen en terug, met één pijl, op 25 meter, naar een clubgebouw, waar nog slechts, om veiligheidsredenen, één kant op wordt geschoten. In 1972 wordt de handboogsport weer tot de Olympische Spelen toegelaten. Internationaal is de sport inmiddels veel professioneler geworden.

Op een houten tafel liggen diverse historische boekjes en documenten waarin de kunst van het handboogschieten wordt beschreven.
1973
Nederlandse Handboog Bond

n 1973 wordt de naam van de NBvH gewijzigd in Nederlandse Handboog Bond (N.H.B.). Deze landelijke bond gaat zich voornamelijk op de internationale disciplines van de sport richten. Zij sluit zich aan bij het Nederlands Olympisch Comité (NOC*NSF).

Een boogschutter in een oranje shirt en blauwe pet richt zijn boog, wat de precisie en vaardigheid van handboogschieten belichaamt, waarbij de Olympische ringen zichtbaar zijn op de vage blauwe achtergrond.
2000
Olympische medaille voor Wietse van Alten

Wietse Cornelis van Alten nam tweemaal deel aan de Olympische Spelen. Tijdens de Spelen van 2000 in Sydney verloor hij in de halve finale met 112-110 van Simon Fairweather uit Australië. In de volgende ronde won hij met 114-109 van de Zweed Magnus Petersson en behaalde daarmee de bronzen medaille.

Een logo met de woorden 'world archery' naast een afbeelding van een boog en pijl.
2009
FITA wordt World Archery

De identiteit van de Fédération Internationale de Tir à l’Arc werd stopgezet en de organisatie werd omgedoopt tot World Archery. Twee jaar later werd het label de officiële naam van de federatie.

Twee boogschutters in een wedstrijdsetting, waarbij de één zich voorbereidt om een pijl uit zijn boog te schieten en de ander toekijkt. Een grote menigte kijkt toe vanaf tribunes bij een historisch gebouw op de achtergrond, wat bijdraagt aan de sfeer van dit handboogsportevenement.
2019

De 50e editie van de Wereldkampioenschappen Boogschieten, het meest toonaangevende internationale handboog evenement, ​​werd gehouden in ’s-Hertogenbosch, Nederland. Hier werd voor het eerste het Wereldkampioenschap voor zowel valide als invalide sporters gecombineerd.

Twee boogschutters in oranje en witte uniformen nemen deel aan de Olympische Spelen van Tokyo 2020. De boogschutter op de voorgrond spant haar boog en richt op een onzichtbaar doelwit. Op de achtergrond zijn de Olympische ringen zichtbaar. Dit moment weerspiegelt de precisie en toewijding van handboogschieten op wereldniveau.
2021
Zilver voor Gaby en Steve

Tijdens de Olympische Spelen van Tokyo in 2020 winnen Gaby Schloesser en Steve Wijler de zilveren medaille op het onderdeel Mixed Team

Een groep mensen in formele kledij staat bij elkaar, waarbij één man een ingelijst certificaat vasthoudt. Ze zitten rond een tafel versierd met een boeket bloemen en een boog, wat verwijst naar hun gedeelde passie voor handboogschieten.
2023
Koninklijke HandboogSport Nederland

Na het 100-jarig jubileum, en het daaropvolgende jubileum jaar in 2022, ontving de Nederlandse Handboog Bond (NHB) het predicaat Koninklijk ontvangen uit handen van loco-Commissaris van de Koning van Gelderland Jan Markink en burgemeester Ahmed Marcouch van Arnhem. Op 17 juni 2023 is tijdens de halfjaarlijkse bondsraadsvergadering unaniem ingestemd met de naamswijziging naar Koninklijke HandboogSport Nederland (KHSN).

Een mannelijke boogschutter, gekleed in een blauw en oranje uniform, steekt zijn hand op en houdt een boog (boog) vast, klaar om een pijl (pijl) los te laten. Op de achtergrond zijn toeschouwers zichtbaar. Het World Archery-logo bevindt zich in de rechterbenedenhoek en geeft de essentie van handboogschieten weer.
2024
Mike Schloesser recordhouder ‘beste van de wereld’

Mike Schloesser, Mister Perfect, heeft 1038 opeenvolgende dagen op de eerste plaats in de wereld gestaan. Hiermee gaat hij het record van Sara Lopez vandaag voorbij. Het record voor totaal aantal dagen als beste van de wereld versloeg hij eind 2023, en staat nu op 1758 dagen.

Over de sport

Handboogschieten is de sport van de pijl en de boog. Dit is de sport waarbij technologie en zowel fysieke en mentale controle de sleutel naar succes zijn. Handboogschieten is meer dan het vasthouden, richten en loslaten. Handboogschieten is een sport waarin je zelfstandig of samen kunt excelleren. Het is geheel aan jou of je dit nu binnen of buiten doet, voor ontspanning of als topsport en alles daartussenin.

De pijl en boog zijn in bijna alle culturen bekend. Al in het stenen tijdperk werd de handboog gebruikt om mee te jagen. In de honderden jaren daarna veranderde de functie van de boog van jachtwapen naar oorlogswapen. Maar naast de functie als wapen heeft de handboog een meer onschuldige functie, namelijk als vrijetijdsbesteding. Vanaf de ridderspelen in de middeleeuwen en de talrijke spelen in het oude Griekenland tot aan de dag van vandaag is de Handboogschieten een sport die er altijd is geweest. Op de dag van vandaag beoefenen 33 miljoen mensen wereldwijd en meer dan 10.000 mensen in Nederland deze mooie sport.

Waar begin ik?

Beginnen met handboogschieten kan bij een van onze 214 aangesloten verenigingen door heel Nederland. Volg het stappenplan hiernaast en wie weet schiet jij binnenkort je eerste pijl.

Alles voor beginners
1

Ontdek de basis. Dat doe je hier.

2

Vind een vereniging bij jou in de buurt

3

Schrijf je in bij de vereniging

4

Schieten maar!

Veelgestelde vragen

Hoe sluit ik mij aan bij een vereniging?
Je kunt schieten bij een van onze 214 aangesloten verenigingen door het hele land. Hieronder zie je een kaart en kun je links aangeven waar je een vereniging zoekt. Klik vervolgens op de contactgegevens en kom in contact met de vereniging naar jouw wens.
Waar kan ik mij inschrijven voor wedstrijden?
Via MijnHandboogsport kan er ingeschreven worden voor veel verschillende wedstrijden. Dit doe je door naar mijn.handboogsport.nl te gaan en klikt vervolgens op Wedstrijdkalender. Let op: Je hebt hier wel een account voor nodig.
Hoe kan ik beginnen met boogschieten?
Beginnen met boogschieten kun je bij een van de 214 verenigingen door het hele land. Bekijk hier of boogschieten iets voor jou is, en hier waar je de dichtstbijzijnde vereniging kunt vinden.
Welke opleidingen kan ik volgen?
Binnen de handboogsport is er meer mogelijk dan zelf schieten. Zo kun je ook actief worden als trainer, als wedstrijdleider, als scheidsrechter en meer verschillende specialisaties. Bekijk op handboogsport.nl/opleidingen het aanbod en schrijf je in.

Verenigingen

Zoek een vereniging bij jou in de buurt
Geen geldige plaats of postcode
HBV De Kwikstaart
Hofakkers 13 7861 AR Oosterhesselen
+31636593094
HBV Swarte Skeepe
Sluyscoog 65 1791 WV Den Burg
+31612223583
Broederschap van de Boog
Assepot 24 8431 SB Oosterwolde
Handboogsport Westland
Arckelweg 20 2685 SM Poeldijk
+31611143779
S.V. Alphen
Sportcomplex Kerk & Zanen Amerikalaan 169 2408 TX Alphen aan den Rijn
+31172601399 http://www.sv-alphen.nl/
Holland Gold Archers
Tolstraat 24 5469 AZ Erp
+31683186279
E.S.H. Da Vinci
Sportcentrum Onze Lieve Vrouwestraat 1-SS 5612 AW Eindhoven
http://www.eshdavinci.nl/
Recht Door Zee
Sportpark Rivierensingel 96 5704 KC Helmond
+31492514496
De Eendracht
Zandstraat 1 5529 AP Casteren
+31497681306
Ons Genoegen
Stekkenberg 7B 6561 XE Groesbeek
+31243974306
Soranus
Kloosterstraat 21 4854 CL Bavel
+31161431538
De Batavieren
Moostdijk 2a 5758 PV Neerkant
+31493696011
H.B.S. Oranje
Doctor Schaepmanlaan 22 6191 BN Beek
+31464373311
Sint Hubertus
de Lingert 6453 6605 DZ Wijchen
+31653265662
Sint Willibrordus
Meijlakker 15 5763 BW Milheeze
+31492343102
Bowhuntingteam Unicorn
Breemakker 15 5741 ME Beek en Donk
Robin Hood
Sportaccommodatie Slingerbos Gagelsweg 27 8331 CM Steenwijk
http://www.robinhood-hs.nl/
De Batavieren
Einderstraat 30 6461 EP Kerkrade
+31455351915
Ons Genoegen
accommodatie Zwarte Molenweg 9 5388 EE Nistelrode
http://www.hbs-og.nl/
De Dageraad
Olmenlaan 5 5261 XL Vught
+31736566139
K.H.V. Amicitia
Sporthal de Dioscuren Bunderstraat 6b 5481 KD Schijndel
+31620548904 http://www.amicitia.info/
HBS Triskelion
winter:Meppel a.d. KP Laan 2, Meppel Spoorbaanweg (buitenlocatie) 1 7948 LK Nijeveen
http://www.hbs-triskelion.nl/
Haagse Rozenknop
Heeklaan 19 5706 BP Helmond
+31492552970
Amicitia
Ingang Tilburgseweg Roodloop 3 5081 XH Hilvarenbeek
+31135051048
Vriendschap en Strijd
Kallestraat 17 6013 RM Hunsel
+31621407927
HBV Ontspanning
Kemperveldweg 31 6005 RC Weert
+31495562112
HBS Willem Tell
Heesakker 6 5808 AV Oirlo
+31478571247
Sint Sebastiaan
Heidseweg 72a 5812 AB Heide
+31478584721
Griendtsveens Uitspanning
Lavendellaan 26 5766 PD Griendtsveen
+31493529205
Tevredenheid
Vaartweg 137 5106 NC Dongen
+31162323110
NVvTH
Scheepsbouwersweg 10 1121 PC Landsmeer
+31622224594 http://www.nvvth.nl/
HBS Emmeloord
IJzerpad 1 8313 PJ Rutten
+31615558326
Sint Antonius
accommodatie Industrieweg 18 5492 NG Sint-Oedenrode
+31413473927 http://www.handboognijnsel.nl/
HBV Nimrod
Concordialaan 204 4871 ZD Etten-Leur
http://www.hbvnimrod.nl/
De Unie
St. Michielstraat 2 5271 AM Sint-Michielsgestel
+31735512330
Willem Tell 1921
Willem Sophie-terrein Industriestraat 3A 6466 GA Kerkrade
+31625238891 http://www.willemtellkerkrade.nl/
Sint Joris
trainingslocatie: Sint Sebastiaan Heide Heidseweg 72a 5812 AB Heide
+31478586974
Prins Bernhard
Arkweg 19 5731 PD Mierlo
+31492664376
Krijgsman Soranus
Provincialeweg 24 5737 GH Lieshout
+31499423654
De Batavieren
Blaarpeel 18a 5764 PP Rips
+31493599456
VvH Attila
Gerrit Rietveldlaan 1A 2343 MA Oegstgeest
http://www.vvh-attila.nl/
HBV Midden Limburg
Markt 12 6063 AD Vlodrop
+31644704882

Richt je pijlen op de laatste nieuwtjes! Schrijf je in voor de nieuwsbrief en mis geen enkel schot.